TEMA 6 : Teoría celular, niveis de organización dos seres vivos e tipos de células

1. Teoría celular

A célula é a unidade estrutural, fisiolóxica e reprodutora dos seres vivos.

• É unidade estrutural porque todos os seres vivos están formados por células.
• É unidade fisiolóxica porque é a unidade máis pequeña que realiza as tres función vitais.
• É unidade reprodutora porque toda célula procede doutra e dentro dela está a información xenética.

2. Niveis de organización dos seres vivos

Os niveis de organización dos seres vivos divídense en dous principais grupos: abióticos e bióticos. Os niveis abióticos son os que compartimos con outros seres non vivos, mentres que os niveis bióticos son os que só se presentan nos seres vivos.

Dentro dos niveis abióticos atopamos:

1. Niveis subatómicos: elementos de dentro dun átomo como o protón ou o neutrón.
2. Niveis atómicos: os átomos. Os que se presentan nos seres vivos chámanse bioelementos e son: carbono, hidróxeno, osíxeno, nitróxeno, xofre, fósforo...
3. Niveis moleculares: as moléculas. As que se presentan nos seres vivos son chamadas biomoléculas. Hai seis grupos: glúcidos, lípidos, proteínas, ácidos nucleicos, sales minerais e auga.
4. Niveis macromoleculares: son os orgánulos celulares (as estruturas que realizan as función da célula).

Os niveis bióticos son:

1. Células
2. Tecidos
3. Órganos
4. Sistemas (conxunto de órganos do mesmo tipo) e aparatos (conxunto de órganos de distinto tipo).
5. Individuos
6. Poboacións
7. Ecosistemas

Cada un dos elementos bióticos agrúpase con outros do mesmo tipo e función para formar a un elemento do seguinte grupo (exemplo: un conxunto de células do mesmo tipo é un tecido).

3. Biomoléculas
As biomoléculas divídense en dous grupos principais: inorgánicas e orgánicas.

Inorgánicas:

• Auga
• Sales minerais
• Gases

Orgánicas: formadas por moléculas moi pequenas chamadas monómeros que se repiten dando lugar a un polímero. [Entre parénteses está indicado o monómero de cada biomolécula orgánica.]

• Glícidos (monosacáridos: glucosa, ribosa, galactosa, fructosa)
• Lípidos (ácidos graxos)
• Proteínas (aminoácidos)
• Ácidos nucleicos (nucleótidos)
• Vitaminas (lípidos ou proteínas)

4. Tipos de células

4.1. Estruturas comúns a tóda-las células

Todas as células posúen: membrana plasmática, citoplasma, material xenético (ADN e ARN) e ribosomas.

4.2.Tipos de células

Hai dous tipos de células, as células procariotas e as células eucariotas. Existen unhas diferenzas notables entre elas.

PROCARIOTAS	O ADN atópase no citoplasma, polo que non ten núcleo.	Non posúen orgánulos con membrana.	Só forman organismos unicelulares: as bacterias.
EUCARIOTAS	O ADN está dentro do núcleo.	Si posúen orgánulos con membrana.	Forman organismos unicelulares e pluricelulares (o resto dos seres vivos): algas, fungos, animais, plantas e protozoos.

4.3. Células procariotas (exemplo: bacteria)

* Órgano ou estrutura facultativa: órgano ou estrutura que non aparece en todas as especies. Nas células procariotas son facultativos os plásmidos, as fimbrias e o flaxelo.

* Plásmido: pequena molécula de ADN circular que está nalgunhas bacterias (facultativo).

* Mesosoma: pregamento na membrana que realiza as funcións metabólicas.

Noa